Олон улсын Quora.com сайтаас олон нийтэд “Таны хувьд багшаасаа сонссон хамгийн мэргэн сургаал юу байсан бэ?” гэдэг асуултыг тавьжээ. Уг асуултад өгсөн хамгийн сонирхолтой болоод гэгээлэг хариултуудыг хүргэж байна:

Бидний сураагүй зүйлс суран суртал чинь улам хүнд, хэцүү болсоор байдаг.

 Коллежид сурч байхдаа би огт унтадгүй бас дээр нь их ууж, шоуддаг, элдэв тоглоом тоглож, сурч бас ажилладаг байлаа. Ерөнхийдөө маш их асуудалд орсон байв. Үүний зэрэгцээ Англи хэл, уран зохиолын мэргэжлээр суралцаж байсан бөгөөд энэ сонголтондоо эргэлзэж эхэлсэн байсан юм. Би мэргэжилд минь тийм ч гол бус шинжлэх ухаан, гүн ухаан зэрэг хичээлдээ илүү сонирхолтой, сайн ч байв. Байдал улам дордож унтах ч боломжгүй болж, ноцтой парадокст ороод байв. Нэг өдөр хамгийн дургүй хичээлдээ суухаар явлаа. Багш орж ирэн бидэн рүү хараад цүнхээ хаагаад, номоо далд хий, шалгалт авна гэж хэлэв.

Үүнийг нь сонсоод би “Шалгалт аа? Хараал идэг” гээд хэлчхэв. Багш уурласан, эргэлзсэн дүртэй над руу хараад, миний урд сууж байсан хүүхдүүдийг холдохыг хүсэв. Тэр “За ноён Паглиа, чи шалгалтдаа бэлдээгүй юм шиг харагдаж байна.” гэхээр нь би “тийм ээ та таачихлаа” гэв. Харин багш маш ухаалгаар надад огтхон ч уурлалгүй чамд л гэж зөвлөхөд “Бидний сураагүй зүйлс суран суртал чинь улам хүнд, хэцүү болоод эргэж ирсээр байдаг юм. Багш нарынхаа хөлд сууж, анхаарлаа төвлөрүүл, ямар нэгэн зүйлсэд суралц” гэж хэлсэн юм.

 

Хичээлийн зорилго бол мэргэн ухааныг нуух бус нээн илрүүлэх юм

 Манай багш нэгэн удаа бидэнд “энэ хичээлийн зорилго бол мэргэн ухааныг нуух бус илрүүлэх юм. Тиймээс коллежийн хичээлийнхээ агуулгыг дуусгахын төлөө бус үүнээс мэдлэг авах боломжийн тухай л бод” гэж хэлж байлаа.

 

Хэрвээ чи ухаалаг биш бол илүү хүчтэй байх хэрэгтэй. Хэрвээ хүчтэй байж чадахгүй бол илүү ухаалаг байх хэрэгтэй.

Дээрх үгийг ахлах сургуулийн биеийн тамирын багшаасаа сонсож байсан юм. Анх энэ үгийг сонсчхоод миний дургүй их хүрч байсан. Гэхдээ би залуу байсан учир байх ёстой шигээ тийм ч ухаантай байгаагүй юм. Тиймээс бүхнийг түүний эсрэгээр хийж хүчтэй байх болон ухаантай байх хоёрыг тэнцүүлэх гэж их хичээдэг байлаа.  Өөрийгөө хүчтэй юм шиг мэдрэх бүрдээ өөртөө суралцах цаг олгож, эсрэгээр нь хийдэг байв. Ингэснээр би бага зэрэг тэнцвэртэй болж ирсэн. Гэхдээ би энэ үгийг Ирландын зүйр үг гэдгийг мэдсэн юм. Тэр зүгээр л Ирланд хүн байсан учраас энэ үгийг хэлснийг нь би ойлгосон. Би түүнийг буруугаар ойлгож, надад хандаж хэлж байна гэж түүнд гомдоллож байсандаа гэмшсэн юм. Үүнээс бид даруу байж сурах хэрэгтэйг би ойлгож авсан. Тэд биднийг хүчирхэг болгодог. Зарим талаараа ухаалаг ч болгодог.

 

Дэлхий дээрх хамгийн хэцүү ажил бол бодлоо маш энгийн байлгах юм

Манай химийн багш үргэлж инээж явдаг хүн байлаа. Түүний хэлэх дуртай үг нь энэ үг байсан юм. Түүнчлэн тэр бидэнд доорх гурван үгийг үргэлж санаж яваарай гэж захидаг байсан:

“Бухимдсан хүмүүстэй хутгалдах хэрэггүй”

“Шаргуу хөдөлмөрийг юу ч орлохгүй”

“Би өөр хэн нэгнээс огтхон ч дутуу биш”

 

Хэн ч хийгээгүй зүйлийнхээ төлөө дурсагдахгүй

Ахлах сургуулийн хоёр дугаар ангид байхдаа би илтгэлийн хичээлд суудаг байлаа. Оюутнууд ангидаа орж ирцгээн, сууцгааж байв. Харин багш ширээн дээрээ гүн бодолд автан сууж байлаа. Гэнэтхэн тэр эрч хүчтэйгээр босч ирээд, хүүхдүүдийг суудалдаа суун, анхаарал хандуулахыг хүслээ.
“Үүнийг хэн авахыг хүсч байна вэ?” гээд тэр 20 доллар өргөв. Хэн ч гараа өргөсөнгүй. Багш ахин “хэн үүнийг хүсч байна?” гэж хэлэв. Тэгэхэд бүгд “Би”, “би” гэж орилон сандал дээрээсээ үсэрч босоцгоов. Харин нэг охин л гүйж очоод, багшийн гараас мөнгийг нь авсан юм. Өнөөх охин инээмсэглээд, мөнгөө аван суудалдаа суув.

“За, та нар юу ойлгов?” гэж ангийнхнаас багш асуув. “Та нарт бүгдэд чинь боломж байхад хэн ч нааш гарч ирэн, мөнгийг авсангүй. Би түүнд мөнгөө өгөлгүй, түүнийг ичгэвтэр байдалд оруулж болох байсан. Гэвч тэр охин энэ боломжийг авахыг үнэхээр хүсч байсан учраас урагш гарч ирсэн. “Үүнээс сурч болох зүйл бол ангидаа ч, амьдрал дээрээ ч эрсдэлийг үүрэх чадалтай бай. Учир нь хэн ч хийгээгүй зүйлийнхээ төлөө дурсагдахгүй шүү дээ” гэсэн юм.

 

Амьдралд илүү орон зай үргэлж байдаг

Багш орж ирэн ширээн дээр шилэн сав тавиад “Та нарын амьдрал яг л энэ шилэн сав шиг. Маш их зүйлийг агуулж чадна” гэв. Тэгмэгцээ багш саванд том чулуу хийчихэв. Тэгээд “Амьдралд чинь ахин өөр зүйл багтах уу?” гэж асуухад анги тэр чигтээ “үгүй ээ, сав дүүрчихлээ” гэж хариулав. Дараа нь багш чулууны завсраар гарсан зайг хайргаар дүүргээд ахин “Амьдралд чинь ахиад өөр зүйл багтах уу?” гэж асуухад анги тэр чигтээ “тийм” гэж хариуллаа. Тэгэхэд багш маань инээгээд хайрганы завсраар гарсан зайг элсээр дүүргэв. Ахин ижил асуулт асуухад сурагчид хариулахдаа итгэлгүй зогсоцгооно. Тэгэхэд багш саван дээр ус хийв.

Эцэст нь багш энэ түүхийн гол агуулгыг асуухад оюутнуудын нэг нь “Амьдралд илүү орон зай үргэлж байдаг” гэж хариулав. Харин багш “маш ухаалаг хариулт байна. Гэхдээ зөвхөн том чулуунаас л эхэлсэн тохиолдолд шүү” гэв. Энэ явдал 10 гаруй жилийн өмнө болсон ч тэр цагаас хойш одоог хүртэл миний амьдралын хөтөч болсоор байна.