2018 онд Төрөөс мөнгөний талаар баримтлах бодлогыг хэлэлцэж баталлаа.

УИХ-ын гишүүн Т.Аюурсайханы Мөнгөний бодлоготой холбоотой хэд хэдэн асуултанд Монгол банкны Мөнгөний бодлогын газрын захирал Б.Баярдаваа дараах хариултуудыг өгөв.

Т.Аюурсайхан: Улс төдийгүй айл өрхүүд өрийн дарамтанд орсон байгаа. Гудамжинд жагсаад байгаа хүмүүсийн өрхийн орлого нь хүрэлцэхгүй цалин үнэхээр бага учраас жагсаж байгаа. Нөгөө талаар энэ хүмүүс өрийн дарамтанд орчихсон байгаа. Цалинг нэмлээ гэхэд эргээд тэр хэмжээгээр тултал нь зээл авна. Дахиад өрийн дарамт нь нэмэгдэнэ. Зах зээл өөрөө энийг зохицуулж чадахгүй байна. Тийм учраас энд төрийн бодлого хэрэгтэй. Тэр бол монгол банкны хийх ажил. Мөнгөний бодлогын хүрээнд Монголбанкнаас энэ чиглэлээр юу хийх вэ? Зээлийг өрхийн орлогоос хэтрүүлж олгодог ёс зүйгүй банкны тогтолцоо үйлчилж байна.Үүнийг яаж зохицуулж ямар арга хэмжээ авах вэ?

Б.Баярдаваа: Өрхийн өрийн дарамт нэмэгдсэн байгаа. Өрхийн орлогыг хэт өндрөөр үнэлж тэрэнд нь тулгаж зээл олгодог. Одоо бид нар орон нутгийн арилжааны банкуудаас орон нутаг дахь монгол банкны салбаруудаар дамжуулж шалгалт хийж, мэдээлэл аваад ирэх долоо хоногоос арилжааны банкны төвүүд дээр шалгалт хийгээд бодлогын арга хэмжээ авахад бэлэн болж байгаа. Энэ бодлогын арга хэмжээн дээр анхаарч үзэх хэд хэдэн чухал асуудлууд байгаа. Одоо байгаа зээлийг чанаргүй зээл болгож хувиргахгүйгээр асуудлыг шийдэх ёстой. Өрх дээр ирж байгаа сарын төлөлтийн дарамтыг бууруулах алхмуудыг хэрэгжүүлнэ. Арилжааны банк нь өөрөө тухайн өрхийг эргээд тэр мөнгийг цалин тодорхой, тэтгэвэр нь тодорхой гэдэг утгаараа зээл хэт их шахахгүй байх санхүүгийн эрх тэгш харилцаанд оролцох, ямар хэлбэрээр зээлийнхээ эргэн төлөлтийг тохирох уу гэдэг хувилбартай байх гэх мэт зүйлсийг зааж өгнө.

Т.Аюурсайхан: Хэд хэдэн банкнаас давхар зээл авдаг асуудал байна. Ингэснээр чанаргүй зээл нэмэгдээд эргээд банкны системээ эрсдэлд оруулаад байна. Үүнийг ямар бодлогоор зохицуулж байна.

Б.Баярдаваа: Хэд хэдэн банкнаас давхар зээл аваад энэ нь чанаргүй зээлд нөлөөлдөг гэдэг нь банк гэлтгүй ББСБ-ууд давхар зээл авч энэ нь чанаргүй зээлд нөлөөлж байна. Үүнтэй холбогдуулан Монгол банкны зээлийн мэдээллийн санг цааш нь өргөжүүлэн хөгжүүлж, тэр нь зээл олгож байгаа санхүүгийн байгууллагад мэдээлэл нь тэгш хүрч байхаар зохицуулагдана.

Т.Аюурсайхан:  Жижиг дунд үйлдвэр эрхлэгчийг дэмжиж бусад хэрэглээний зээлээс ялгавартайгаар зээлийг олгодог бодлогоор дэмжих арга хэмжээ яаж авагдах ёстой вэ? Цалингийн зээлийг 60 хүртэл сараар авч болоод байхад ЖДҮ эрхлэгчдэд урт хугацааны хөнгөлттэй зээл ерөөсөө олддоггүй. Үүнийг төрийн бодлогоор яаж дэмждэг вэ? ЖДҮ эрхлэгчдэд зориулсан зээлийн эрсдлийн санг ялгавартайгаар тогтоож болох уу? Орон нутагт ялгавартай зээлийн эрсдлийн санг бий болгож болох уу?

Б.Баярдаваа: ЖДҮ-ийн зээлтэй холбоотойгоор монгол банкинд хоёр төслийн зээлийг арилжааны банкуудаар дамжин олгож байна. Мөн Жайкагийн хүрээнд төсөл хөтөлбөрүүд яригдаж байгаа.

Т.Аюурсайхан: Гадаад валютын богино хугацааны хадгаламж болон гадаад валютаар мөнгөний дотогш урсгал төгрөгийн ханшид тодорхой хэмжээний эрсдэл үүсгэдэг. ЭЗ-т тодорхой хэмжээний давалгаа үүсгэж нийт эдийн засагт таагүй үр дүн үзүүлдэг. Үүнийг бодлогоор яаж сэргийлж хамгаалах арга хэмжээг тусгасан байдаг вэ?  

Б.Баярдаваа: Хадгаламж өөрөө гадаад валют руу хөрвөх нь валютын ханшин дээр шок үүсгэх хандлага ажиглагдаж байгаа. Долларжилтийг бууруулах бодлого боловсруулаад явж байгаа. Долларжилтийг бууруулах нь өөрөө мөнгөний бодлогын завсрын зорилт байдаг. Үүний хүрээнд зээлийн долларжилтийг бууруулах тухай асуудал яригдаж байгаа.