УИХ дахь МАН-ын бүлгийн өнөөдрийн хуралдаанаар Валютын зохицуулалтын тухай хуулийн төслийг хэлэлцэж  Хөрөнгө оруулалтын банкны тухай хуулийн төслийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх ажлын хэсгийн зүгээс ирэх долоо хоногт чуулган, байнгын хорооны хуралдаанаар хэлэлцүүлэх боломжтой гэсэн мэдээлэл ирүүлснийг МАН-ын бүлгийн дарга Д.Хаянхярваа мэдээлэв. Мөн энэ үеэр шатахууны үний өсөлт болон валютын зохицуулалтын тухай асуудлаар сэтгүүлчдийн асуултад хариуллаа.

Шатахууны ханшийн өсөлттэй холбоотойгоор бүлгээс Засгийн газарт үүрэг, чиглэл өгсөн үү?

НӨАТ болон Онцгой албан татварын тухай хуулиар шатахууны үнийг зохицуулах боломж байгаа эсэхийг судлах хэрэгтэй гэсэн саналыг гишүүд хэлж байна. Олон улсын хэмжээнд гадны томоохон компаниудтай гэрээ байгуулж, тодорхой хэмжээний төлбөр төлөх замаар дэлхийн зах зээл дээрх үнийн хэлбэлзлээс үл хамааран шатахууны үнийг тогтвортой байлгадаг туршлага бий. Энэ асуудлыг нарийн судлахын Засгийн газарт үүрэг болгосон.

 Дэлхийн зах зээлд шатахууны үнэ өсч байгаа. Засгийн газраас импортлогч компаниудтай тохиролцоо хийсэн үү?

Засгийн газраас ОХУ-ын компаниудтай уулзалт, хэлцэл хийж байгаа. Гэхдээ эцсийн байдлаар шийдэгдээгүй байгаа тул дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгөх боломжгүй.

 Монгол Улсад ам.долларын ханш ихээхэн өсч байна. Валютын зохицуулалтын тухай хуулиар энэ асуудлыг хэрхэн шийдвэрлэх вэ?

Хуулиар ам.долларын ханшийг зохицуулах нь өрөөсгөл. Энэ хуулийг баталснаар ам.долларын урсгалыг нэмэгдүүлэх, гадаад, дотоод төлбөр тооцоог олон улсын стандартад нийцүүлэх зэрэг асуудлыг шийдвэрлэнэ. Валютын ханшийн өсөлт олон зүйлээс шалтгаалж байгаа. Тухайлбал, Монгол Улсад зургадугаар сараас наймдугаар сард бүтээн байгуулалт өрнөдөг. Импортод түшиглэдэг улсын хувьд эдгээр саруудад ам.долларын эрэлт нэмэгдэж, ханш өсдөг. Хоёрдугаарт дэлхий нийтэд өрнөж буй “худалдааны дайн”-аас үүдэн ам.долларын ханш өсч байгаа. Дэлхийн 147 орны 80 орчим хувьд нь ам.долларын ханш 19-60 хувиар өссөн тухай мэдээлэл бий. Гэхдээ Монгол Улсын импортын хэрэглээ буурч, ноос ноолуур болон бусад бүтээгдэхүүний экспорт нэмэгдэх хандлагатай байгаа тул цаашид ам.долларын ханшийг тогтвортой байлгах боломж бий гэдгийг Монголбанкны удирдлагууд хэлсэн. Гишүүдийн зүгээс арилжааны банкуудад ихээхэн хэмжээний хадгаламж эзэмшиж буй иргэдийн үйл ажиллагаанд анхаарал хандуулах хэрэгтэй гэсэн санал хэлж байлаа. Өөрөөр хэлбэл, Монгол Улсын нийт хадгаламжийн 80 орчим хувь нь цөөн хэдэн хүн дээр төвлөрдөг. Эдгээр хүмүүс валютын ханшийн өөрчлөлттэй холбоотойгоор төгрөгийн хадгаламжаа ам.долларт шилжүүлэх зэргээр эрсдэл үүсгэх магадлалтай юм.

Хөрөнгө оруулалтын банкны тухай хуулиар шинэ банк байгуулах уу. Гадны хөрөнгө оруулалттай банк оруулж ирэх үү?

Шинэ банк байгуулахгүй. Ердөө л гадны хөрөнгө оруулалтыг л зохицуулахтай холбоотой хууль юм. Дэлхий нийтэд гадны хөрөнгө оруулалттай банкгүй орон байхгүй. Тиймээс тодорхой хуулийн зохицуулалт хийж, Монгол Улсад гадны хөрөнгө оруулалттай банк оруулах хэрэгтэй гэдгийг өнөөдрийн бүлгийн хуралдааны үеэр зарим гишүүд дурьдаж байсан.

Ирэх оны төсвийг хэт өөдрөг байна хэмээн гишүүд шүүмжилж байна. МАН-ын бүлэг ямар байр суурьтай байна вэ?

Гишүүд харилцан адилгүй байр суурьтай байгаа. Ер нь бол төсвийн эхний хэлэлцүүлэг дөнгөж эхэлж байгаа тул дүгнэлт хийхэд эрт байна.